حرکت در یک مسیر خدمت

هرچند آن چارچوب ذهنی که کار مؤسّسه روحی را رهبری می‌نماید به رشد روحانی فرد توّجه دارد، ولی اذعان می‌شود که فقط خداوند می‌تواند در بارۀ موقعیّت روحانی یک فرد قضاوت نماید و انسان‌ها نباید در این مورد داوری نمایند. از این رو این مؤسّسه رویکردی آموزشی اتّخاذ نموده است که منحصراً به روش‌هائی توّجه دارد که از طریق آن می‌توان به افراد کمک نمود تا توان‌مندی خود را برای خدمت افزایش دهند. این توانمندی در عین حال که با رشد روحانی ارتباط نزدیک دارد، عملکردش در رابطه با روحانیات به نحوی است که نیازی به تعریف دقیق ندارد. کافی است درک گردد که میدان خدمت نمایانگر محیطی است که در آن روحانیات می‌تواند پرورش یابد.

یک فرایند سیستماتیک تعلیم و تربیت روحانی وقتی به جریان می‌افتد که افراد در مسیر خدمتی که برحسب علاقه و توانائی خود انتخاب کرده‌اند همراهی می‌شوند. بر اساس تجاربی که با کار کردن در بین مردم در کلمبیا کسب گردیده، مؤسّسۀ روحی "مسیرهای خدمت" خاصّی را مشخّص نموده است. در طی هر مسیر از طریق یک سلسله از دوره‌ها، که بعضی از آنها منتهی به مهارت‌ها و نگرش‌های مورد نیاز برای انجام خدمت می‌شوند و برخی دیگر تعالیم روحانی و اصولی را که به این خدمات معنا می‌بخشد ارائه می‌دهند، درک انسان تقویت می‌گردد.


همانطور که اشاره شد، دوره‌های متسلسل اصلی مؤسّسه بر اساس یک رشته از موضوع‌ها با هدف خاصّ افزایش دانشِ افراد تنظیم نشده است. بلکه محتوا و ترتیب بر اساس یک سلسله از خدمات می‌باشد که انجام آنها در فرد توانمندی ایجاد می‌کند تا بتواند پاسخگوی نیازهای جوامع پویا و در حال توسعه باشد. و همانطور که در بالا نیز ذکر شد، افزایش این توانمندی بر حسب "حرکت در یک مسیر خدمت" مشاهده می‌گردد. در چنین مسیری ابتدا در انجام وظائف نسبتاً ساده و سپس در خدمات پیچیده‌تر و مشکل‌تر به افراد کمک می‌شود. ماهیّت ایجاد توانمندی چنین است: در حالیکه می‌آموزید خودتان مسیر را طی نمایید، شخصی شما را همراهی می‌کند. اگر زمین بخورید، کسی نزدیکتان هست که به شما کمک کند. اشتباهات پذیرفته می‌شوند و اطمینان بتدریج ایجاد می‌گردد. از تعیین اهداف بلند پروازانه و برانگیختن احساسات از طریق انتظارات پر شور اجتناب می‌شود .

بنا بر این منظور از خدماتی که در دوره‌های متسلسل اصلی مؤسّسه مطرح می‌شود تأسیس یک الگوی پویای عمل است که به توسعۀ صحیح جوامع محلّی خواهد انجامید. این الگوی عمل شامل تأسیس جلسات دعا و نیایش، برنامه‌ای برای ملاقات در منازل، کلاس‌های کودکان، گروه‌های نوجوانان و حلقه‌های مطالعه می‌باشد که با کوشش‌های فردی و جمعی در جهت ابلاغ تعالیم حضرت بهاءالله در محیط‌های متعدّد و گوناگون تقویت می‌گردد.

مؤسّسۀ روحی علاوه بر دوره‌های متسلسل اصلی خود، در حال تهیّۀ اقلاً دو مجموعۀ دیگر از دوره‌هائی است که از آن منشعب می‌گردد. این دوره‌های فرعی به شرکت‌کنندگان امکان می‌دهد که در عین حال که مطالعۀ دوره‌های متسلسل اصلی را ادامه می‌دهند، مسیرهای تخصصّی‌تری از خدمت را دنبال نمایند. دوره‌هائی که در مجموعۀ اوّل قرار دارد به کسانی که علاقمند به تعلیم و تربیت کودکان هستند آموزش می‌دهد و دوره‌های مجموعۀ دوم توانمندی برای کار کردن با نوجوانان را ایجاد می‌کند.

شرحی در مورد موادّ دوره‌های متسلسل اصلی و نیز دو دورۀ فرعی آن در زیر ارائه می‌گردد. بطور کلّی گروه‌های کوچکی از شرکت کنندگان که با کمک راهنما کار می‌کنند، در جوّی از سرور، آرامش و سکون آمیخته با توجّه و تفکّر با هم ملاقات می‌کنند تا به مطالعۀ دقیق موادّ دوره بپردازند. بیت العدل اعظم فرایند ایجاد قابلیّت و توانمندی را که نتیجۀ حاصله از مطالعۀ این موادّ آموزشی در سراسر جهان است، چنین توصیف می‌فرمایند:

"هزاران هزار نفوس که نمایان‌گر تنوّع نوع بشر هستند در محیطی جدّی و در عین حال روح‌افزا به مطالعۀ سیستماتیک آیات خلّاقۀ الهیّه مشغولند. در حالی که می‌کوشند تا بینشی را که بدین‌سان کسب کرده‌اند از طریق فرایندی متشکّل از عمل، تفکّر و مشورت به کار بندند، مشاهده می‌کنند که قابلیّت‌شان برای خدمت به امر الهی به سطح تازه‌ای افزایش می‌یابد."

پیام ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
بیت العدل اعظم

تفکّر در بارۀ روح انسان

کتاب ۱

PDF دانلود

اولین کتاب از دوره‌های متسلسل بیشتر به مسئلۀ هویّت مربوط است. آیا هویّت واقعی "من" در جملۀ "من در یک مسیر خدمت حرکت می‌کنم" چیست؟ سه جنبه از هویّت فردی در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است: "واقعیّت وجود من روح من است که از این دنیا عبور می‌کند تا صفاتی را که برای سفری ابدی و شکوهمند به سوی خدا لازم دارد کسب نماید. ارزشمندترین لحظات زندگی من لحظاتی است که در گفتگو با خدا می‌گذرد، زیرا دعا و مناجات غذای روزانه روح است و روح من اگر بخواهد به مقصد عالی خود نائل گردد باید آن را دریافت کند. یکی از علایق اصلی من در این زندگی آن است که آثار مقدّسه را مطالعه کنم، بکوشم درک خود را از تعالیم الهی افزایش دهم و بیاموزم که آنها را در زندگی روزانه خود و حیات جامعه بکار بندم." این کتاب شامل واحدهای "درک آثار مبارکهٴ بهائى"، "دعا و مناجات"، و "زندگی و مرگ" می‌باشد و خوانندگان خود را تشویق می کند تا با میزبانی کردن یک جلسۀ دعا و مناجات در منزل خود اوّلین گام را در مسیر خدمت بردارند.

"این نفوس در شرایط گوناگون، در پاسخ به آن اشتیاق قلبی که هر انسان برای راز و نیاز با خالق خود دارد به عبادت همگانی قیام می‌نمایند، در دعا و مناجات به دیگران می‌پیوندند، استعدادهای روحانی را بیدار می‌کنند و روشی از زندگی را در پیش می‌گیرند که به خصیصۀ نیایش و عبادت متمایز است."

پیام ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
بیت العدل اعظم

قیام به خدمت

کتاب ۲

PDF دانلود

کتاب ۲ از دوره‌های متسلسل اصلی این مطلب را بررسی می‌کند که مفهوم گام برداشتن در مسیری از خدمت چیست. این بررسی شامل سه واحد است. واحد اوّل ماهیّت سرورحاصله از خدمت به دیگران را کاوش می کند ، در حالی که دو واحد دیگر بر معلومات، توانایی ها و خصایلی تمرکز می کنند که برای ورود به گفتگوهای نشاط آورِ فکر و روح لازم اند. واحد دوّم به توانمندی بر بالا بردن سطح گفتگوهای روزانه با معرّفی اصول روحانی – در مواقعی که ایجاب می کند – می پردازد. سپس واحد سوّم به حیات جامعه توجّه می کند. دیدار از دوستان و همسایگان در خانه هایشان به منظور بحث دربارۀ مواضیع عمدۀ مربوط به وجود روحانی و اجتماعی – یعنی دوّمین اقدام به خدمتی که در سلسلۀ اصلی توصیه شده – پیوندهای یگانگی و رفاقت را که لازمۀ زندگی جمعی است تقویت می کند. عنوان این سه واحد "شوق تبلیغ"، "مکالمات نشاط آور"، و"مطالبی برای تزیيد معلومات" می باشد.

"با دیدار از یک‌دیگر و ملاقات با خانواده‌ها، دوستان و آشنایان، در بارۀ مسائل روحانی به بحث‌های مفید و پرثمر می‌پردازند... و جمع روزافزونی از مردم را به این مشروع عظیم روحانی پذیرا می‌شوند."

پیام ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
بیت العدل اعظم

تدریس کلاس‌هاى کودکان، سال ۱

کتاب ۳

PDF دانلود

سوّمین خدمت مورد بحثِ مؤسّسۀ آموزشی خدمت در عرصۀ تعلیم و تربیت روحانی کودکان است. تعلیم و تربیت کودکان برای ایجاد تحوّل در اجتماع ضروری است. کتاب ۳ تمرکزش بر بعضی از دانستنی‌ها، مهارت‌ها و خصایل لازم برای کسانی است که مایل به ورود به این میدان مهم خدمت هستند. این کتاب شامل دو واحد است: "‌برخى از اصول تعليم و تربيت بهائى‌"، و "درسهایی برای کلاسهای کودکان، سال 1". واحد اوّل بعضی از اصول و مفاهیمی را که از نظر آئین بهائی لازمۀ ذاتی تعلیم و تربیت است مورد بررسی قرار میدهد، و همچنین در این باره بحث میکند که معلّم چگونه میتواند کلاس را با نهایت محبّت و همدلی اداره کند، و در عین حال نظم لازم برای ایجاد یک محیط آموزشی مناسب را برقرار سازد. واحد دوّم مجموعهای از بیست و چهار درس را ارائه میدهد و هدفش رشد خصایل روحانی در کودکان خردسال است – خصایلی مانند درستکاری، گشاده دستی، و امانت. مقداری مواد آماده سازی برای معلّمین نیز گنجانده شده است.

"با آگاهی از آرمان‌های کودکان جهان و نیازشان به تعلیم و تربیت روحانی، مساعی خود را گسترش می‌دهند تا گروه‌های روزافزونی را به کلاس‌هایی دعوت نمایند که کانون‌های جذب نونهالان ‌شده و بنیان امر مبارک را در جامعه مستحکم می‌سازد"

پیام ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
بیت العدل اعظم

دو مظهر ظهور الهی

کتاب ۴

PDF دانلود


کتاب ۴ از دوره‌های اصلی به مسئلۀ هویّت یعنی "من" در این بیان "من در یک مسیر خدمت حرکت می‌کنم" بر می‌گردد. تاریخ قسمت اعظم هویّت افراد و نیز هویّت تمامی یک ملّت را شکل می‌دهد. واحدهای دوم و سوم این کتاب به مطالعۀ تاریخ حیات حضرت بهاء‌الله، بنیانگذار آئین بهائی، و مبشّر ظهور ایشان، حضرت باب اختصاص داده شده و در واحد اوّل، اهمیّت این یوم به نحو اختصار مورد بحث قرار گرفته است. ملاحظۀ دقیق خصوصیات گذشته، افراد را قادر می‌سازد که در شکل دادن آینده به نحو مؤثّرتری مشارکت داشته باشند.

" با دیدار از یک‌دیگر و ملاقات خانواده‌ها، دوستان و آشنایان[آنها] بر اطّلاعات امری خود می‌افزایند... و... جمع روزافزونی از مردم را به این مشروع عظیم روحانی پذیرا می‌شوند "

پیام ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
بیت العدل اعظم

توان‌مندی نوجوانان

کتاب ۵

PDF دانلود

این کتاب جایگاه ویژه‌ای در دوره‌های مؤسّسۀ روحی دارد. بر اساس تعالیم بهائی، فرد در ۱۵ سالگی به سن بلوغ می‌رسد و انجام تکالیف روحانی و اخلاقی بر او واجب می‌گردد. بنابراین آخرین سال‌های قبل از بلوغ اهمیّت خاصی پیدا می‌کند. این دوران زمانی است که مفاهیم اساسی در بارۀ حیات فردی و جمعی در ذهن نوجوانی که تلاش می‌کند عادات کودکی را پشت سر بگذارد شکل می‌گیرد. جوانان بین سن ۱۲ تا ۱۵ سال مطالب زیادی برای بیان کردن دارند و اگر با آنها مانند کودک رفتار شود فرصت کمک به آنان برای شکل دادن به یک هویّت صحیح برای خود از دست می‌رود. سه واحدی که کتاب ۵ را تشکیل می‌دهد بر بعضی از مفاهیم، مهارت‌ها، خصوصیات و نگرش‌هایی تمرکز می‌کند که تجربه نشان داده است مورد نیاز کسانی است که خواهان اجرای برنامه‌ای برای تواندهی روحانی به نوجوانان می‌باشند.

"به نوجوانان یاری می‌دهند که در این مرحلۀ خطیر از زندگی خویش راه خود را بیابند تا بتوانند قوای خود را صرف پیش‌برد تمدّن بشری نمایند."

پیام ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
بیت العدل اعظم

خدمت در میدان تبلیغ

کتاب ۶

PDF دانلود

مردمان،  از هر پیشینه­ای که باشند،  در به­رویشان باز است تا تعالیم حضرت بهاءالله را بررسی کنند و بیاموزند که چگونه می­توانند آنها را برای بهتر کردن زندگی خود بکار برند. بنابراین همۀ بهائیان آزادانه و بدون قید و شرط تعالیم و احکام آئین خود را با دیگران در میان می‌گذارند. هر چند ابلاغ پیام حضرت بهاءالله یکی از اساسی‌ترین خدماتی است که باید انجام شود،  تبلیغ همچنین یک ابراز طبیعی از یک حالتِ بودن است – حالتی که در آن انسان مشتاق است دانش و سروری را که از ظهور حضرت بهاءالله کسب می­کند با دیگران سهیم ‌گردد.  این مفهوم در واحد اوّل کتاب ۶،  "‌ماهيّت روحانى تبليغ"،  مورد بررسی قرار می‌گیرد.  این مفهوم بر این پایه استوار است که "بودن" و "عمل کردن" دو جنبۀ جدائی­­ناپذیر از یک حیات روحانی­اند.  واحدهای دوّم و سوّم،  یعنی ‌"خصائل و رویکردهای لازم برای تبلیغ" و "تبلیغ امر الهی"،  این پایه را گسترش می­دهند.  واحد دوّم این موضوع را بررسی می­کند که چگونه حالت درونی انسان هم به مساعی او در میدان خدمت کمک می­کند و هم به وسیلۀ آن مساعی تقویت می­گردد؛ امّا واحد سوّم چگونگی رویکرد به عمل تبلیغ را مورد مطالعه قرار می­دهد.  نمونه­ای که در واحد سوّم از طریق داستان آنّا و امیلیا برای نحوۀ معرّفی امر الهی به فردی که کوچکترین اطّلاعی از آن ندارد داده شده حائز اهمّیّتی خاصّ می­باشد.

"با دیدار از یک‌دیگر و ملاقات خانواده‌ها، دوستان و آشنایان، [آنها] با ابلاغ پیام حیات‌‌بخش حضرت بهاءالله جمع روزافزونی از مردم را به این مشروع عظیم روحانی پذیرا می‌شوند."

پیام ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
بیت العدل اعظم

هم‌قدم در مسیر خدمت

کتاب ۷

PDF دانلود

کتاب ۷ به انجام خدمتی اختصاص دارد که برای فرایند جامعه‌سازی‌ای که در محتواهای مؤسّسۀ روحی متجسم شده، یعنی کمک به گروهی از افراد برای مطالعۀ دوره‌های تسلسل اصلی آن، بسیار مهم است. این مسئله که افراد یکدیگر را در مسیر خدمت به جوامع‌شان همراهی کنند در کنه این فرایند جامعه‌سازی قرار دارد. اوّلین واحد کتاب، در پویایی روحانی پیشرفت در مسیری که توسّط دوره‌ها ترسیم شده کاوش کرده و آگاهی از بعضی نیروهای در کار را افزایش می‌دهد. واحد دوّم، «خدمت به عنوان راهنمای دوره‌های مؤسّسه» آن دسته از مفاهیم، منش‌ها، صفات، و مهارت‌هایی را مورد بررسی قرار می‌دهد که فرد را قادر می‌سازند تا این خدمت را، عموماً با گرد هم آوردن هشت یا ده نفر از دوستان در فضایی به نام «حلقۀ مطالعه» به انجام برساند. واحد سوّم، «ترویج هنر در سطح مردمی» به منظور درک و شناسایی نقش مجهودات هنری طراحی شده است؛ مجهودات هنری که می‌توانند موجب ارتقای فرایند آموزشی ارائه شده توسّط دوره‌ها، و تقویّت الگوی حیات جامعه‌ای که به وجود می‌آورند شوند.

"هزاران هزار نفوس که نمایان‌گر تنوّع نوع بشر هستند در محیطی جدّی و در عین حال روح‌افزا به مطالعۀ سیستماتیک آیات خلّاقۀ الهیّه مشغولند."

پیام ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
بیت العدل اعظم

عهد و میثاق حضرت بهاءالله

کتاب ۸ (نسخۀ پیش از چاپ)

بخش های تشکیل دهندۀ این کتاب در حاضر به صورت نسخه پیش‌ نویس موجود است و توضیحاتی در مورد محتوای آنها به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت.

کسب دیدگاهی تاریخی

کتاب ۹ (نسخۀ پیش از چاپ)

بخش های تشکیل دهندۀ این کتاب در حاضر به صورت نسخه پیش‌ نویس موجود است و توضیحاتی در مورد محتوای آنها به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت.

ایجاد جوامعی پویا

کتاب ١٠ (نسخۀ پیش از چاپ)

بخش های تشکیل دهندۀ این کتاب در حاضر به صورت نسخه پیش‌ نویس موجود است و توضیحاتی در مورد محتوای آنها به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت.

اسباب مادی

کتاب ١١ (در دست تهیّه)

بخش های تشکیل دهندۀ این کتاب در حاضر به صورت نسخه پیش‌ نویس موجود است و توضیحاتی در مورد محتوای آنها به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت.

خانواده و جامعه

کتاب ١۲ (در دست تهیّه)

بخش های تشکیل دهندۀ این کتاب در حاضر به صورت نسخه پیش‌ نویس موجود است و توضیحاتی در مورد محتوای آنها به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت.

اشتغال به اقدام اجتماعی

کتاب ١۳ (در دست تهیّه)

بخش های تشکیل دهندۀ این کتاب در حاضر به صورت نسخه پیش‌ نویس موجود است و توضیحاتی در مورد محتوای آنها به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت.

مشارکت در گفتمان عمومی

کتاب ۱۴ (در دست تهیّه)

بخش های تشکیل دهندۀ این کتاب در حاضر به صورت نسخه پیش‌ نویس موجود است و توضیحاتی در مورد محتوای آنها به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت.

در بارۀ فرایند یادگیری که با مطالعۀ این دوره‌ها به جریان می‌افتد و بخصوص ماهیّت آن از نظر تأکید بر مشارکت عموم در مباحثات، یکی از همکاران اولیّۀ مؤسّسۀ روحی چنین می‌نویسد:

"... ما اعضای جوامعی پراکنده در سراسر جهان هستیم که به عظیم‌ترین نهضت، یعنی بنا نمودن یک تمّدن جدید مشغولیم. گفتگوهای ما – گفتگو در قالب عمل – در بارۀ جنبه‌های مختلف این نهضت در محیط‌های گوناگونی مانند ضیافات نوزده روزه، جلسات محافل روحانی و لجنه‌ها، مدارس تابستانه، کلاس‌های تزیید معلومات، کنفرانس‌ها، پروژه‌های تبلیغی، اقدامات توسعۀ اجتماعی و اقتصادی و غیره انجام می‌شود. دوره‌های متسلسل اصلی مؤسّسۀ آموزشی می‌کوشد تا یک جنبۀ بسیار مهمّ از گفتمان جهانی ما را که توجّهش معطوف به توسعۀ جوامعی است که تلاش می‌کنند تعالیم بهائی را بکار بندند تحت نظم و ترتیب در آورد. تعداد روزافزونی از مردم در هر گوشه از جهان در محیطی که ما آن را حلقۀ مطالعه می‌نامیم به چنین گفتگوهائی مشغولند. موادّی که مطالعه می‌کنیم این گفتگو را سازمان می‌دهد. نکات اصلی در این موادّ ثبت می‌گردد و سعی می‌شود که افکار و اعمال ما با مطالعۀ متونی مناسب از آثار مبارکه روشن و نورانی گردد.

در این محیط، راهنمای حلقۀ مطالعه مطلبی از این قبیل بیان می‌کند: "ما در یک مسیر خدمت حرکت می‌کنیم که به ما امکان می‌دهد تا به توسعۀ جوامعی که از ابعاد مادّی و روحانی وجود آگاه هستند کمک کنیم. شیوۀ ما در انجام این کار مطالعه، عمل و تأمّل در عمل در پرتو آنچه مطالعه کرده‌ایم می‌باشد. این موادّ به من کمک نموده است تا توانائی‌هائی را که برای حرکت در این مسیر لازم دارم کسب نمایم. من بر این باورم که این موادّ به شما نیز کمک خواهد کرد. هزاران گروه دیگر در جهان همین کار را انجام می‌دهند. آنها به همین گفتگو مشغولند و تجرّبۀ وسیعی در بین مردم جهان از هر پیشینه‌ای تحت شرایط گوناگون ایجاد می‌شود. آنچه ما انجام می‌دهیم قسمتی از این تجربۀ جهانی است و آنچه می‌گوئیم این گفتگو را غنی‌تر می‌سازد. آموخته‌های ما تنظیم می‌شود و توسّط مؤسّسات آموزشی که تا کنون تأسیس نموده‌ایم بین جوامع در سراسر جهان پخش می‌گردد. شرکت ما در این حلقه‌های مطالعه را می‌توان از این دید مشاهده نمود. ما در یک فرایند جهانی یادگیری مشارکت می‌نمائیم، نوعی یادگیری که در جامعۀ بهائی آن توانمندی را ایجاد می‌کند که درهای خود را به روی مردم جهان بگشاید ...".